"Grote, belangrijke investeringen, maar vergeet de werknemers in de zorg niet" - Het rapport van minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit)

Waar gaat het goed?

• Volledige indexering van het Groeipakket, onmiddellijk doorgevoerd (kinderbijslag)
• Grote investeringen in: kinderopvang (+200 miljoen), buitenschoolse opvang (+80 miljoen), ondersteuning personen met een handicap (+478 miljoen), gezonde schoolmaaltijden (+70 miljoen)
• Structurele opslag op de eindejaarspremie voor personeel in ouderenzorg
• Gennez maakte een begin met het aanpakken van de wachtlijsten in de persoonsvolgende budgetten voor mensen met een handicap. Eerste belangrijke stap was daarbij het afschaffen van het onrechtvaardige experiment met de halve budgetten. Alle personen met een handicap die betrokken waren in het experiment krijgen eindelijk hun volledig budget. 

Gennez startte haar termijn met forse investeringen. Niet alleen gezinnen kregen een duwtje in de rug via het Groeipakket, ook kinderopvang en ondersteuning van mensen met een handicap kregen meer middelen. Met de gezonde schoolmaaltijden zette ze bovendien een opvallende stap richting gezondheidsbeleid op school, al zijn die maaltijden voorlopig niet voor elk kind gratis.

De afschaffing van de zogenoemde 'deelbudgetten' betekende het einde van een ongelijke en verwarrende regeling voor mensen met een handicap. Dat werd breed toegejuicht door het middenveld.

Wat kan beter?

• Nog geen aanzet tot sociaal akkoord (VIA7) over betere lonen en arbeidsomstandigheden
• Werkbaar werk blijft onderbelicht
• Armoedebeleid blijft voorlopig achter, kinderarmoede stijgt
• Lokale besturen krijgen te veel op hun bord met te weinig middelen
• Werkingsmiddelen zijn al 15 jaar niet (volledig) geïndexeerd

Hoewel de investeringen fors zijn, blijft het personeel voorlopig uit beeld. Het is dringend tijd om de aangekondigde onderhandelingen rond een sociaal akkoord over betere lonen, opleiding en werkdruk aan te vatten. 

De inspectie op voorzieningen werd versterkt, maar zonder extra handen op de werkvloer verbetert de kwaliteit niet vanzelf. Werkbaar werk, nochtans broodnodig in zorg en welzijn, blijft onvoldoende een aandachtspunt.

Het armoedebeleid komt voorlopig niet van de grond. Nochtans is er daar wel nood aan. De algemene armoedecijfers verbeteren wel, maar de kinderarmoede stijgt. De federale besparingen en de beperking van de werkloosheidsuitkering zullen ongetwijfeld ook een negatieve impact hebben armoede in Vlaanderen.. Tegelijk worden steeds meer verantwoordelijkheden conform het Vlaams regeerakkoord doorgeschoven naar de eerste lijn: gemeenten, OCMW’s en eerstelijnszones. Maar die hebben vaak niet de middelen of mensen om alles te bolwerken.

Tot slot blijft de werkingsmiddelenproblematiek aanslepen. Sinds 2010 is er geen volledige indexering meer geweest. Dat ondermijnt de kwaliteit van de diensten én het welzijn van personeel.

Miranda Ulens, algemeen secretaris Vlaams ABVV: “Caroline Gennez heeft belangrijke stappen gezet, in de kinderbijslag en met extra middelen voor kinderopvang en ondersteuning van mensen met een handicap. Maar goede zorg en welzijn vragen ook goede zorg voor het personeel. Zonder sociaal akkoord, betere lonen en werkbare jobs dreigen die investeringen hun effect te missen. En op het vlak van armoede moet het beleid nu echt uit zijn startblokken komen.”