Persbericht: Controle VDAB-inschrijving sociale huurders start in grote onduidelijkheid

3 april 2023 - Persbericht - Wonen

Vanaf deze week kunnen sociale woningmaatschappijen controleren of sociale huurders zonder werk zich ingeschreven hebben bij VDAB. De inschrijving is verplicht sinds 1 januari, huurders kregen de tijd tot 31/3 om hieraan te voldoen. Het Vlaams ABVV omschreef de maatregel al als een pestmaatregel, maar stelt nu vast dat ook de invoering allesbehalve zorgvuldig gebeurt. De registratie voor wie de verplichting geldt staat niet op punt, er is budget noch begeleiding voor de doelgroep en bij de huurders zelf heerst onduidelijkheid over rechten en plichten.

Haken en ogen

Vanaf deze week moeten Vlaamse sociale huurders zonder werk, zonder werkloosheidsuitkering en op beroepsactieve leeftijd ingeschreven zijn bij de VDAB. Het gaat over huisvrouwen en -mannen, over studenten en mantelzorgers die vandaag geen werk maar ook geen uitkering hebben. De verplichting is een gevolg van een beslissing van minister van Wonen Matthias Diependaele in opvolging van het Vlaams regeerakkoord en geldt zowel voor bestaande als nieuwe huurders.

De invoering van deze ‘huurdersverplichting’ hangt met haken en ogen aan elkaar, zo stelt het Vlaams ABVV vast. Een overzicht:

De registratie van huurders voor wie de verplichting geldt staat niet op punt. Om dit probleem te omzeilen gingen maar liefst 130.000 brieven de deur uit op een totaal van 145.000 huurders. Minister Diependaele verdedigde de brede mailing onder de noemer van informatie: ‘iemand die al werkt moet toch ook weten dat de verplichting geldt’.
Noch VDAB noch sociale woningmaatschappijen zijn georganiseerd op de nieuwe doelgroep. Er is door minister van Wonen Diependaele geen budget uitgetrokken en er is geen specifieke begeleiding voorzien door minister van Werk Jo Brouns. Alle focus ligt op de verplichte inschrijving en alleen daarop.
De sociale huurders weten op basis van de mailing niet wat de gevolgen zijn van de verplichting. Dat deze geen gevolgen heeft naar sollicitaties of al dan niet werk zoeken wordt verzwegen. Dat de administratieve boete voor wie zich niet inschrijft kan oplopen tot 5.000 euro wordt evenmin vermeld. Laat staan hoe de hoogte zal worden bepaald. Dit creëert onnodige ongerustheid. Ook hoe de controle op inschrijving verloopt en of een huurder bewijzen dient voor te leggen is nergens duidelijk.
Verschillende deelgroepen onder de huurders worden door de inschrijvingsplicht verplicht te bewijzen dat ze vrijgesteld zijn. Zo moeten mensen met een handicap die zelfvoorzienend zijn plots een hele papiermolen in gang zetten bij Vlaamse en federale administraties om een boete te vermijden. Ook studenten ouder dan 18 zullen straks met een bewijs van werk moeten komen. Bij het Vlaams ABVV liepen de eerste verontruste vragen hierover al binnen.

Slecht bestuur

Voor Algemeen Secretaris van het Vlaams ABVV Caroline Copers getuigt dit van slecht bestuur en een totaal gebrek aan opvolging. “De Vlaamse regering koppelt het recht op wonen aan een plicht op werk zoeken in de hoop zichzelf van de verplichting te ontslaan voldoende sociale woningen te voorzien. Dat ze daarbij zelfs niet de moeite neemt om dit grondig op te volgen is extra cynisch. Er is begeleiding noch financiering, overlast voor mensen en diensten en er wordt een extra drempel ingebouwd op een basisrecht met dus groter risico dat er mensen op straat belanden.”

Het Vlaams ABVV vraagt dan ook:

Het terugdraaien van deze negatieve koppeling tussen wonen en werken: schaf deze verplichting af. Wonen is een recht, geen stok om mee te slaan.
Zorg in plaats daarvan voor voldoende sociale woningen en stop met de marginalisering van zowel sociale huurders als het sociale wonen. En nee, de private markt is niet het antwoord. Discriminatie tussen huurders op de private markt en sociale huurders evenmin.
Een Vlaams werkgelegenheidsbeleid moet focussen op een aanpak die drempels helpt wegwerken, niet op een administratieve sanctie vanuit het domein Wonen.

Voldoende kwaliteitsvolle en betaalbare woningen zorgen samen met goed openbaar vervoer voor het wegwerken van drempels naar werk. Pestmaatregelen doen dat niet.